×

Teranostik nedir?

Teranostik, tıpta kullanılan bir terimdir ve “tedavi” (terapi) ile “tanı” (diagnostik) kelimelerinin birleşiminden oluşur. Bu kavram, bir hastalığın tanısının konulması ve tedavisinin bir arada yapılmasını ifade eder. Yani, hem hastalığın tespiti hem de tedavisi birbirine bağlı bir şekilde yürütülür.

Teranostik Uygulama Nasıl Çalışır?

Teranostik uygulamalar, özellikle kanser gibi hastalıkların tedavisinde çok önemlidir. Bu yöntem, hastanın vücudundaki belirli işaretleri (biyomarkerleri) bulur ve bunlara göre tedavi planı yapar. Hem hastalığın ne olduğunu tespit etmek için kullanılan yöntemler hem de tedavi yöntemleri bir arada kullanılır.

  1. Tanı (Diagnostik): İlk adımda, hastalığın varlığı tespit edilir. Örneğin, kanser hücreleri vücutta belirli bir şekilde davranır. Nükleer tıp gibi görüntüleme teknikleri, bu hücreleri vücutta tespit edebilir.

  2. Tedavi (Terapi): Tanı konulduktan sonra, hastalığın tedavi edilmesi için uygun bir yöntem belirlenir. Teranostik yaklaşımda, tedavi doğrudan hastalığın bulunduğu yerle ilişkilendirilir. Yani tedavi, yalnızca hastalıklı bölgeyi hedef alır ve sağlıklı hücrelere zarar vermez.

Örneklerle Teranostik

Teranostik tedavilerde, kanser hücrelerinin yüzeyinde bulunan belirli işaretler (biyomarkerler) hedef alınır. Bu sayede hem hastalığın varlığı tespit edilebilir hem de tedavi bu işaretlere yönelik olarak planlanabilir. İşte bu bağlamda kullanılan iki önemli örnek: PSMA ve oktreotid.

  • PSMA (Prostat Spesifik Membran Antijeni): PSMA, özellikle prostat kanseri hücrelerinin yüzeyinde bulunan bir proteindir. PSMA’ya özel moleküller kullanılarak yapılan görüntüleme, prostat kanserini erken aşamada tespit edebilir. Ayrıca, PSMA hedefli tedavi yöntemleri ile kanser hücrelerine doğrudan radyoaktif maddeler gönderilebilir. Bu, tedavi sürecini daha etkili hale getirir ve sağlıklı hücrelere zarar verme riskini azaltır.

  • Oktreotid: Oktreotid, vücutta bulunan somatostatin reseptörlerini hedef alır. Özellikle nöroendokrin tümörlerde bu reseptörler yoğun bir şekilde bulunur. Oktreotid, bu tür kanser hücrelerinin görüntülenmesini sağlar. Aynı zamanda, oktreotid tedavisiyle kanserli bölgelere radyoaktif maddeler gönderilir. Böylece, kanserli hücreler hedef alınarak tedavi edilir.

Teranostik Uygulamaların Faydaları

  • Erken Tespit: Teranostik yöntemler, kanser gibi hastalıkların erken aşamalarda tespit edilmesini sağlar. Erken teşhis, tedavinin daha başarılı olma şansını artırır.

  • Hedeflenmiş Tedavi: Tedavi doğrudan hastalıklı bölgelere yönlendirilir. Bu, tedavi sırasında sağlıklı dokulara zarar verme riskini azaltır.

 

Gelecekte Teranostik

Teranostik yöntemler, gelecekte daha da gelişerek kişiye özel tedavi planlarının oluşturulmasına olanak tanıyacaktır. Bu sayede, hastalıklar daha erken evrelerde tespit edilip tedavi edilebilecek, tedavi süreçleri ise daha verimli hale gelecektir.

Sonuç olarak, teranostik uygulamalar, tanı ve tedaviyi birleştirerek hastalıkların daha etkili bir şekilde yönetilmesini sağlar. Bu, özellikle kanser tedavisinde büyük bir ilerleme kaydedilmesine olanak tanır.

Teranostik kapsamındaki radyonüklid tedaviler İstanbul Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalında uzun yıllardır başarılı bir şekilde yapılabilmektedir. Bu tedavilerin birçoğu SGK kapsamında ücretsizdir. Nükleer Tıp Anabilim Dalında teranostik yaklaşım ile yapılan başlıca tedaviler;

Tüm hakları saklıdır. © 2019 Kullanım Koşulları | KVKK
ROHAN MEDYA