KANSER TEDAVİSİNDE YENİ BİR UMUT
Kanser tedavisinde daha hassas ve etkili bir döneme giriyoruz. Nükleer tıptaki gelişmeler, terbiyum radyofarmasötiklerinin kanserin teşhis ve tedavisinde devrim yaratabileceğini gösteriyor. Terbiyum izotopları, doğrudan kanser hücrelerini hedef alarak hem görüntüleme hem de tedavi imkânı sunuyor. Peki, terbiyum nedir ve neden bu kadar önemli? Detaylar için tıklayın.
PANKREAS KANSERİ TEDAVİSİNDE YENİ DÖNEM
Pankreas kanseri, genellikle belirti vermeden ilerleyen ve geç teşhis edildiğinde tedavi şansı azalan agresif bir hastalıktır. Aile öyküsü, obezite, diyabet ve sigara kullanımı gibi faktörler riski artırır. Erken teşhis zor olduğu için birçok hasta ileri evrede tanı alır.
Ancak yeni geliştirilen P-32 bazlı lokal tedavi yöntemi, cerrahi şansı olmayan hastalara umut vadediyor. Endoskopik olarak uygulanan bu yenilikçi tedavi, tümörü küçültüp ameliyat şansını geri kazandırabiliyor.
Pankreas kanseri ve yeni tedavi yöntemleri hakkında daha fazla bilgi için tıklayın.
Kanser tespitinde en yeni PET yöntemi
Fibroblastlar vücudumuzdaki en yaygın doku olan bağ dokusunda en çok bulunan hücrelerdir. Kanserle ilişkili bir fibroblastlar ise hücre dışı matrisin yeniden şekillenmesini başlatarak veya sitokinleri salgılayarak tümör mikro çevresini destekleyen bir hücre türüdür ve bu özellikleri nedeni ile kanserli dokuların görüntülenmesi veya tedavi edilmesi için uygun bir hedeftirler. Bu amaçla geliştirilen fibroblast aktive protein inhibitörleri (FAPI) kanserle ilişkili fibroblastların üzerinde bulunan proteinleri hedef almaktadır
FAPI hedefli radyonüklid tedaviler
Prestijli nükleer tıp dergilerinden Clinical Nuclear Medicine’da yayınlanan son çalışmamız için editörün notu;
“Kuyumcu ve meslektaşlarının pilot çalışması “177Lu-FAPI04 Kullanılarak Düşük Dozimetri Yaklaşımı ile Fibroblast Aktivasyon Proteini Hedefli Radyonüklid Tedavinin Güvenliği”, birden fazla farklı kanserin tedavisinde radyoligand FAPI’nin potansiyel kullanımına dair kanıtlar sunuyor.”…….”Araştırmacılar, 177Lu-FAPI04 ile risk altındaki organlara emilen ortalama dozun oldukça düşük olduğu ve daha yüksek dozların uygulanmasına izin verdiği sonucuna varmıştır. Umarım yakında çeşitli dirençli kanser türlerini 177Lu-FAPI04 veya benzeri ajanlarla tedavi edebileceğiz.”
Lutesyum-PSMA (177Lu-PSMA) tedavisi, ileri evre prostat kanserli hastalarda etkinliği kanıtlanmış bir radyonüklid tedavi yöntemidir. Bu tedavinin temel amacı, tümör boyutunu küçültmek ve tümör hücrelerinin çoğalmasını durdurmaktır. Bu sayede hastalığın ilerleyişi kontrol altına alınabilir ve yaygın kemik ağrısı, yorgunluk gibi ileri evre hastalık semptomları hafifletilebilir. Lutesyum-PSMA tedavisi, genellikle hastalık ilerlediğinde, metastaz yaptığında veya kemoterapi gibi diğer tedavilerin yan etkileri hasta tarafından tolere edilemediğinde uygulanmaktadır.
PSMA prostat kanserli hücreler üzerinde yoğun olarak bulunan protein yapıda bir moleküldür. Eğer prostat kanseri vücudun başka kısımlarına yayıldı ise lenf nodu, kemik, akciğer gibi organlardaki metastatik hücrelerde de PSMA yüksek yoğunlukta bulunur. Lutesyum-PSMA tedavisinde, kanserli hücrelerdeki PSMA reseptörlerine bağlanan akıllı molekül, tahrip edici özellikteki radyasyonu kanser hücrelerine taşır ve kanser hücrelerini yok eder.
Alfa radyonüklid tedavi nükleer tıpta yapılan radyonüklid tedaviler arasında en gelişmiş olanıdır. Tıbbi amaçla kullanılan radyoaktif maddeler temel olarak alfa (α), beta(β) veya gama (γ) ışını yayan radyoizotopları içerirler. Gama ışınları nükleer tıpta görüntüleme amaçlı olarak kullanılır. Nükleer tıpta yapılan atom tedavileri ise genel olarak beta ışını yayan radyoaktif maddeler ile yapılmaktadır. Alfa tedavide kullanılan radyoaktif maddeler ise alfa tipi radyasyon yayarak etkisini gösterir.
**Alfa radyasyonu bozunumu sırasında, atom çekirdeğinden kopan alfa partikülü kanser hücresinde DNA zincirini kırar ve kanser hücresinin ölümüne sebep olur.**
Beta radyasyonundan 2 önemli farkı nedeni ile bazı kanser türlerinde ALFA TEDAVİ, diğer radyonüklid tedavilerden çok daha etkili olarak kabul edilmektedir.
Hasta birey için öngörülen tedavi yanıtına veya hastalık riskine göre tıbbi kararların alındığı, bu strateji ile hastalığı değil, hasta bireyleri farklı gruplara ayıran bir tıbbi modeldir. En kısa tanımı ile tıbbi tedavinin her hastanın bireysel özelliklerine göre uyarlanmasıdır.
Nükleer tıp yapılan tüm tedavilerde radyoaktif maddeler kullanılır. Radyonüklid tedavi bu tedavilerin genel adıdır. Ancak tedavi edilen hastalığa ve verilen radyoaktif maddenin türüne bağlı olarak radyonüklid tedavi isimleri farklılık gösterebilir.
Bu tedaviler arasında en bilineni bazı tiroid hastalıklarının (Graves hastalığı, hiperakitf adenom) veya tiroid kanserinin tedavisinde kullanılan radyoaktif iyot tedavisidir. Halk arasında radyoaktif iyot tedavisi “atom tedavisi” olarak bilinir ve genel olarak nükleer tıpta yapılan her tür radyonüklid tedavi için atom tedavisi tabiri kullanılabilir.
Radyum tedavisi, prostat kanserinin iskelet sistemine ve kemiklere metastaz yaptığı veya yayıldığı hastalarda kullanılan bir ALFA TEDAVİ şeklidir. Bu tedavinin amacı kemiklerdeki kanser hücrelerini tahrip etmek, böylece tümörlerin küçülmesini ve hatta kaybolmasını sağlamaktır. Tedavi edici etkisinin yanısıra kemik metastazlarının sebep olduğu ağrıyı azaltmak için de kullanılır.
Radyum, kalsiyum elementi ile benzer kimyasal özelliklere sahiptir. Prostat kanserinde, kemikteki kanser hücreleri normal hücrelerden daha fazla kalsiyum kullanırlar. Bu nedenle radium vücuda verildiğinde, sağlık hücrelerden daha yoğun olarak kemikteki kanserli hücrelerde toplanır. Bu mekanizma sayesinde, kanser hücrelerini tahrip edecek olan alfa radyasyonu hedefine ulaşmış olur.
