Prostat Kanseri
Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanserdir ve tüm dünyada erkeklerde kansere bağlı ölüm nedenleri arasında akciğer kanserinden sonra ikinci sırada yer almaktadır. Erken tespit edildiğinde prostat kanseri yüzde 90 oranında bir iyileşme oranına sahiptir.
Tedavi seçenekleri cerrahi, radyoterapi (ışın tedavisi), kemoterapi ve hedefe yönelik radyonüklid tedaviler şeklinde sayılabilir.
Prostat kanseri tedavisinde robotik cerrahi seçeneğini incelemek için Prof. Dr. Murat Binbay’ın web sitesini inceleyebilirsiniz.
Prostat kanserinin lenf nodları, kemikler veya vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığının tespit edilmesi, hastalığın nasıl tedavi edileceğine dair doğru kararlar vermek için kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda moleküler görüntüleme yöntemleri, tanı sonrası en doğru şekilde prostat kanserinin evresini belirleyebilmektedir. Ayrıca moleküler görüntüleme bulguları, hekimlere hasta için en iyi tedaviyi seçmelerine yardımcı olan ayrıntılı bilgiyi sağlamaktadır. Prostat kanserinin tedavisini yönlendirmek için kullanılan moleküler görüntüleme yöntemleri; kemik metastazlarının tespit edilmesini sağlayan “kemik taraması” ve prostata özgün membran antijenleri (PSMA) içeren prostat kanserli dokuları görüntüleyebilen PSMA PET/BT’dir.
Kemik taraması nasıl yapılır?
Kemik taraması, kanserin kemiklere yayılıp yayılmadığını belirlemek için kullanılan bir tanısal görüntüleme testidir. Kemik sintigrafisi hemen hemen her nükleer tıp merkezinde uzun yıllardır yapılabilen bir sintigrafik görüntüleme yöntemidir. Kemik sintigrafisi ile yapılan metastaz taramasında, az bir miktar radyoaktif madde hastanın kan dolaşımına enjekte edilir ve kemiklerde toplanan radyoaktif madde, gamma kamera veya SPECT/BT kamera adı verilen özel bir görüntüleme cihazı tarafından tespit edilebilir. Maliyetinin düşük ve birçok merkezde erişilebilir olması nedeni ile en sık kullanılan kemik tarama yöntemidir. Kemik PET ise PET/BT cihazı kullanılarak yapılan kemik sintigrafisine göre daha duyarlı ve hassas, görüntü çözünürlüğü daha yüksek bir görüntüleme yöntemidir. Radyoaktif madde hastaya verildikten sonra gerekli bekleme süresi ve çekim süresi daha kısa sürede tamamlanabilen bir kemik tarama yöntemidir.
PSMA Nedir?
Prostata Spesifik Membran Antijen prostat hücrelerinin yüzeyinde doğal olarak bulunan bir antijendir. Kısaltması PSMA şeklinde ifade edilmektedir. Tükürük bezleri gibi prostat dışı dokularda da bulunmaktadır. Ancak prostat kanserli hücrelerde, normal hücrelere göre 10 kat daha fazla yoğunlukta bulunur.
PSMA PET/BT Nedir?
PSMA prostat kanserli hücrelerde, normal hücrelere göre 10 kat daha fazla yoğunlukta bulunduğu için prostat kanserinin görüntülenmesinde ve tedavisinde ideal bir hedeftir.
PSMA PET/BT, prostat kanserini görüntülemek için kullanılan Görüntüleme yönteminin adıdır. PSMA’ ya bağlanmak için tasarlanmış bir akıllı molekül ile görüntülemeyi sağlayacak olan bir radyoaktif madde Nükleer Tıp Anabilim dalı laboratuvarında sentezlenir. Bu radyoaktif madde 68Ga-PSMA (Galyum-68 PSMA), yapılan tetkik ise 68Ga-PSMA PET/BT veya PSMA PET/BT olarak adlandırılır. Görüntüleme yapılacak hastalara, sentezlenen bu radyoaktif maddeden az bir miktar kan dolaşımına enjekte edilir. Yaklaşık 1 saat sonra hasta PET/BT cihazına alınarak tüm vücudu taranır. Verilen radyoaktif madde prostat kanser hücrelerine özgün bir yapıda olduğu için prostat kanserli dokular görülebilir hale gelir. Kemik taramasına göre daha üstün bir görüntüleme yöntemi olarak kabul edilmektedir. Kemik taramasında sadece kemik metastazları tespit edilebilir iken PSMA PET/BT ile kemik metastazlarının yanısıra metastatik lenf nodları, akciğer, karaciğer, beyin gibi uzak organ metastazları tespit edilebilir. İstanbul Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalında olduğu gibi son teknoloji bir PET/BT cihazı ile milimetrik boyuttaki tümör odakları dahi görüntülenebilmektedir.
