Y-90 mikroküre ile yapılan selektif internal radyonüklid tedavi nedir?
Bu tedavide kullanılan radyoizotopun (90Y) Yttrium-90’ dır. Türkçe telaffuzu İtriyum-90 şeklindedir. Selektif internal radyonüklid tedavi (SIRT) veya diğer sık kullanılan ismiyle radyoembolizasyon, karaciğerde yerleşimli kötü huylu tümörler için Y-90 mikroküre adı verilen radyoaktif ilaçlarla yapılan bir radyasyon tedavi yöntemidir. Bu tedavi yönteminin amacı ameliyat edilemeyen ve kemoterapi gibi yöntemlerden fayda görmemiş karaciğerde yerleşimli lezyonları sadece bu bölgeleri radyasyona maruz bırakarak tedavi etmektir. Bu tedavi sonucu tümörlerde küçülme sağlanırsa cerrahi şansı doğabilir veya hastalık kontrol altına alınabilirse yaşam süresi uzatılabilir.
Y-90 mikroküre ile SIRT tümörleri nasıl tedavi eder?
Kılcal damar çapındaki mikroküre denen partiküller içine yerleştirilmiş olan Y-90 beta radyasyonu yayan bir izotoptur. Karaciğere giden ana atardamarın içine enjekte edildikten sonra karaciğerde yerleşmiş tümörlerin çevresinin saran küçük atardamarlarda birikir. Biriktiği yerlere radyasyon yaymaya başlar. Radyasyonun etkisiyle tümörler küçülür, hatta bazı durumlarda tamamen ortadan kalkar.
Y-90 mikroküre ile SIRT başarılı bir tedavi yöntemi midir?
Mikroküreler tümörlerin çevresindeki küçük damarlarda biriktiği ve içlerinde bulunan Y-90 sayesinde sadece bu bölgelere radyasyon yayıldığı için tümörlerde gerçekleşen tedavi edici etki maksimum düzeyde olup, çevre sağlam karaciğer dokusu radyasyondan minimum düzeyde etkilenmektedir. Tedaviye bağlı olası yan etkiler oldukça hafif düzeyde izlenir. Karın ağrısı ile yorgunluk ve bulantının görüldüğü grip-benzeri semptomlar en sık görülen yan etkilerdir. Mikrokürelerin vücudun başka yerine (safra kesesi, mide, barsaklar, pankreas gibi) dağılması durumunda ödem ve ülserler görülebilir. Ancak bu durum tedavi öncesinde yapılan planlamalar sayesinde çok ender görülen bir durumdur.
Bu tedaviyi neden tercih etmeliyim?
Y-90 mikroküreler ile yapılan SIRT, karaciğer kan akımı yoluyla yüksek doz radyasyonun tümör bölgesine ulaştırılması sayesinde standart radyoterapilere göre çok daha yüksek doz radyasyonun tümörlü bölgeye uygulanmasına olanak verir. Özellikle boyutu, sayısı veya yerleşimi sebebiyle cerrahiye uygun olmayan karaciğer tümörlerinde veya kemoterapiye yanıtsız olan hastalarda yüz güldürücü sonuçlar sağlayabilmektedir. SIRT hem karaciğerden kaynaklı tümörü bulunan hem de primer hastalığı karaciğere metastaz yapmış olan hastalarda kullanılabilir.
Derleyen: Doçent Doktor Zeynep Güzde Özkan