Atom tedavisi(Radyonüklid tedavi) nedir?
Nükleer tıp yapılan tüm tedavilerde radyoaktif maddeler kullanılır. Radyonüklid tedavi bu tedavilerin genel adıdır. Ancak tedavi edilen hastalığa ve verilen radyoaktif maddenin türüne bağlı olarak radyonüklid tedavi isimleri farklılık gösterebilir. Bu tedaviler arasında en bilineni bazı tiroid hastalıklarının (Graves hastalığı, hiperakitf adenom) veya tiroid kanserinin tedavisinde kullanılan radyoaktif iyot tedavisidir. Halk arasında radyoaktif iyot tedavisi “atom tedavisi” olarak bilinir ve genel olarak nükleer tıpta yapılan her tür radyonüklid tedavi için atom tedavisi tabiri kullanılabilir.
Bu tip tedavide, hastalara verilen radyoaktif maddelere ise radyofarmasötik adı verilir. Radyonüklid tedavinin amacı, hastalığı tedavi etmek, hafifletmek veya kontrol altına almak için kanserli dokuya radyasyonu moleküler düzeyde aktarmak ve kanser hücrelerini tahrip etmektir. Bu tedavi stratejisinde, tiroid, lenfoma, kemik metastazları, prostat, karaciğer, nöroendokrin sistem gibi çeşitli tümörlere özgün olarak geliştirilmiş olan radyoaktif özellikteki akıllı moleküller (radyofarmasötik) kullanılır.
Tümörün hedeflenmesi
Son yıllarda tıbbi teknolojideki gelişmeler ile yeni kanser tedavilerinin geliştirilmesinde ve ulaşılabilirliğinde ciddi bir ilerleme olmuştur. Kanser tedavisi, kemoterapi, cerrahi, radyasyon tedavisi ve nükleer tıpta radyonüklid tedavilerin kullanımı, hedefe yönelik tedaviler gibi farklı stratejileri içerir.
Radyoterapi (ışın tedavisi) kanser hastalarında en sık kullanılan radyasyon tedavisidir. Radyoterapi ile tümöre ve etrafındaki sınırlı bir alana harici olarak yüksek enerjili X-ışınları (iyonize radyasyon) kullanılarak yüksek dozda radyasyon verilir. Bazı kanser türleri için mevcut olan bir başka tedavi seçeneği, hastalara radyoaktif maddelerin uygulanmasına dayanan, hedefe yönelik radyonüklid tedavinin kullanılmasıdır. Radyonüklid tedaviler bazı hastalıklarda (karaciğer tümörleri, sinovit vb.) hedef dokuya direkt olarak uygulanabilmekle birlikte sıklıkla sistemik olarak uygulanır ve tıpkı kemoterapi gibi kan dolaşımı yoluyla vücuttaki kanserli hücrelere ulaşır. Ancak, kemoterapiden farklı olarak, bu radyoaktif maddeler özellikle hastalıklı ya da kanserli hücreleri hedef aldığı için yan etkileri daha azdır.
