Alfa Radyonüklid Tedavi Nedir?
Radyonüklid tedaviler α (alfa) veya β (beta) tipinde radyasyon ile tümör hücreleri üzerinde tahrip edici etkilerini gösterirler. Dünyada ilk defa kullanılan radyonüklid tedavi, 70 yılı aşkın süredir tiroid hastalıklarının (kanser başta olmak üzere) tedavisinde kullanılan radyoaktif iyot tedavisidir. Radyoaktif iyot tedavisinin ilk kullanıldığı 1946 yılından günümüze kadar geçen zamanda yeni birçok radyonüklid tedavi kullanıma girmiş olup bu tedavilerin büyük bir çoğunluğu etkisini beta tipinde radyasyon yayarak göstermektedir. Tiroid kanseri dışında beta radyasyonu ile tedavi edilen diğer kanserlere örnek olarak, karaciğer tümörleri/metastazları, ileri evre prostat kanseri ve nöroendokrin tümörler, nöroblastoma, kemik metastazlarında ağrı tedavisi sayılabilir.
Bu tedavilerin mekanizması, hedeflenmiş kanser hücresine akıllı moleküller tarafından radyoaktif maddelerin taşınması ve radyasyonun kanserli hücreleri tahrip etmesi esasına dayanır. Nükleer tıpta kullanılan tedavi edici özellikteki radyoaktif maddeler genellikle beta (b) tipi radyasyon yayan radyoizotoplardan elde edilir. Akıllı molekülün, radyoaktif kısmından yayılan beta partikülü, tümöre ulaştıktan sonra kanserli hücreler içerisinde ilerlemeye başlar. Doku içerisinde yaklaşık olarak 2-3 mm mesafe kat edebilir. Bu ilerleme esnasında beta partikülü tahrip edici özellikteki enerjisini kanser hücresine aktarmış olur. Radyasyon enerjisi kanser hücrelerin içindeki DNA’da küçük kırılmalar yapar. Bu kırılmalar kanser hücrelerinin büyümesini ve bölünmesini önler ve ölmelerine neden olur. Ancak menzilleri kanserli hücreleri bir miktar aşabilir ve sağlıklı dokuları etkileyebilirler. Radyonüklid tedavilerde görülen yan etkilerin bir kısmı bu nedenden kaynaklanmaktadır. Ancak bu yan etkiler genelde geçici ve az sıklıkta olmanın yanısıra, kemoterapi gibi diğer kanser tedavileri ile karşılaştırıldığında oldukça hafiftir.
