Radyum tedavisi, prostat kanserinin iskelet sistemine ve kemiklere metastaz yaptığı veya yayıldığı hastalarda kullanılan bir tedavi şeklidir. Bu tedavinin amacı kemiklerdeki kanser hücrelerini tahrip etmek ve böylece tümörlerin küçülmesini ve hatta kaybolmasını sağlamaktır. Tedavi edici etkisinin yanısıra kemik metastazlarının sebep olduğu ağrıyı azaltmak için de kullanılır.
Radyum tedavisinde radyum elementinin radyoaktif şekillerinden biri olan Radyum-223 (223Ra) kullanılır. Alfa radyasyonu adı verilen bir radyasyon türü yayar. Bu tipteki radyasyonun oldukça yüksek tahribat gücü bulunmaktadır. Ancak çok kısa etkili mesafede etkisini gösterebilir ve bu yüzden tümör hücresine yüksek tahribat etkisi göstermesine rağmen kısa etki mesafesi sayesinde sağlıklı hücrelere olan etkisi düşüktür.
Radyum, kalsiyum elementi ile benzer kimyasal özelliklere sahip olması nedeni ile vücuda verildiğinde kalsiyum ile benzer etki eder. Kemik metastazı olan hastalarda, örneğin kemiğe hastalığın yayıldığı prostat kanserlerinde; kemikteki kanser hücreleri normal hücrelerden daha fazla kalsiyum kullanırlar. Bu nedenle radyum hastaya verildiğinde, sağlık hücreler yerine, kemikteki kanserli hücrelere giderek bağlanır. Bu mekanizma sayesinde, kanser hücrelerini tahrip edecek olan alfa radyasyonu hedefine ulaşmış olur. Sonuç olarak radyum tedavisi ile sağlıklı (normal) hücrelere yan etkiyi düşük seviyede tutarak kemik metastazlarında tedavi etkinliği olabilecek en üst seviyede sağlanabilir.
Radyum tedavisi, ALFA TEDAVİ yöntemlerinden biridir. ALFA TEDAVİ ile ilgili daha detaylı bilgiye ALFA TEDAVİ NEDİR? bölümünden ulaşabilirsiniz.
Radyum tedavisinde kullanılan radyasyonun enerji seviyesi çok yüksek olduğu için tahrip edici gücü çok yüksektir. Ancak alfa tipindeki bu radyasyon, doğası gereği çok kısa mesafede yol alabilir. Burada kısa mesafe ile kastedilen, 2 ila 10 adet kadar hücrenin boyutu kadar bir uzunluktur. Alfa tipindeki radyasyon bu özellikleri sayesinde, kemikteki kanser hücrelerini tahrip ederken, sağlıklı normal hücrelere etki yapmaz. Tedavi sonrası görülen yan etkiler nadir olup genellikle kan değerlerinde geçici düşüş şeklinde ortaya çıkar. Bu nedenle hastalar tedavi sonrası belli aralıklarla kontrol edilmelidir.
Radyum ile alfa terapi ileri evre prostat kanserinde kemiklere hastalığın yayılmış olduğu hastalara özgün bir tedavi yöntemidir. Daha az sıklıkla kemik metastazları olan diğer kanser türlerinde de kullanılabilmekle birlikte bu konudaki araştırmalar henüz sınırlıdır. Radyum tedavisi kemik metastazlarının sebep olduğu ağrıları da azaltmaktadır. Tedavi öncesi hastanın tedaviye uygunluğunu değerlendirmek tedavinin doğru bölgeleri hedeflediğinden emin olmak için kemik taraması (Kemik sintigrafisi veya Kemik PET), kan sayımı gibi Nükleer Tıp Anabilim Dalında kolaylıkla gerçekleştirilebilen bazı testlerin yapılması gerekmektedir.